Passordbeskytta: Lage eigne såpotter
Bruk av Einelåg
Eg må seie at Einelågen eg laga går unna. Eg har jo rikelig!
Treningskleda mine fekk seg ei sårt tiltrengt bløytlegging i Einelåg.
Etter sirka to tima, tømde eg heile innhaldet i maskina, og vaska dei på 40 grade, utan anna vaskemiddel.
Dei lukta ikkje svette lenger, og resultatet blei faktisk betre enn å ligge over natta i eddik og vask med vanlig vaskemiddel i maskina!No gler eg meg til neste skogstur, der eg luktar skogfriskt!
Eg har også med hell vaska golv, skinnsofa og baderom, då med heimelaga kokkosåpe i tillegg 🙂
Bjørkesevjetapping, oppal og fleirårige vekstar
I dag har små og store vore i nærskogen å tappa Bjørkesevje 🙂
Alle var enige om at sevja smaka godt kaldt vatn, nokre fann antydning til sødme 🙂 Sevjetapping er ikkje ein del av allemannsretten, så grunneigar skal spørjast.
Ein treng drill, eit rør (ikkje kopar, metall, plast, kanskje bambus kan fungere godt?) og ein borr som lager passe hol til røret du har valt. Bårr på skrå oppover, stikk inn røret og fest flaska.
Om du berre vil forsøke dette på enklast mogleg vis, så kan du berre kappe ei grein, og feste ei flaske.
Her har eg festa flaska og bøyd greina ned med ein stålstreng. Blir ikkje så mykje sevje, men litt kan ein få 🙂
Matskogen i hagen
No har nokre av dei fleirårige vekstane byrja å vise seg! Og det før eg har sådd dei fleste ettårige.
Grasløken er tidlig ute!
Under her fins Peparrot.
Stjernemelda her gler eg meg aller mest til. Den kan brukast som spinat og er veldig god på smak!
Snart vert det Rabarbra.
Sibirske blåbær mognar tidligare enn norske, blada er allereie komne.
Oppal
Eg sådde fleire tomatfrø i kvar såpotte, då dei var gått ut på dato i 2014… Ser ut til at det ikkje var naudsynt… Vert prikling av desse snart. Eg har ikkje oppvarma drivhus, så dei må stå inne til omlag juni.
Eg har sådd nokre tomatfrø som heiter Alaskan fancy, spent på korleis dei greier seg, då dei skal kunne dyrkast på friland.
Eg sådde Purreløk i dag, i eit druebeger. Desse treng langt oppal og mykje gjødsel når dei kjem ut.
Korleis går det i din hage? Byrja det å vekse? 🙂 Følg gjerne bloggen:)
Vedhogst, Hugel og natursåpe
Då har eg brukt av Einelågen eg har laga! Det skulle vere barnebursdag i hus, så golva fekk seg ein veltrengd omgang med moppen. Korleis lage Einelåg!
Det lukta veldig godt 🙂 Eg har og i heimelaga kokkossåpe. Eit heilt, lite såpestykke fekk ligge i vatnet til eg var ferdig å vaske. Eg kunne gjerne ha raspa den opp og strødd i. Men dit har eg ikkje kome enda, og det fungera slik og. Eg er heilt overbevist om at denne blandinga er hardare på flekkane enn berre kokkossåpa.
Toalett og skinnsofaen vaska eg og med same blandinga, det fungerte veldig bra 🙂
Vi fekk eit spørsmål med ein nær nabo, om å felle to Bjørk. Dei var åt å verte gamle og so høge at dei ville treffe huset om dei blei blåst ned feil veg. Mannen i huset er særs hendig med motorsaga, så det gjekk lett 🙂
Vi tok med heile trea, kvisthaugen og. Då kan eg nemmelig bygge Hugel 🙂
Roma blei ikkje bygd på ein dag, dette er steg ein. Om du lurer fælt på kva ein Hugel er, og korleis ein lagar det, sjekk ut innlegget om Hugel:) Hugel og Opphøgde dyrkingsbedd
Planen for denne Hugelen er å legge på eit lag med hestemøkk, så grasklipp eller dårlig silo/rundball. Alt etter kva eg får tak i 🙂 Vi fekk ikkje brukt All kvisten, og hagen er omtrent på bristepunktet med dyrkingsbedd, så i mangel på ledig plass, får Ørsta Andelsgard nytte seg av kvisten 🙂 Ørsta Andelsgard
Det spira i drivhuset! Eg sådde for nokre få dagar sida, og er spent på om det er Knutekålen som kjem! Alternativ er ugrasredikk, men heilt greit det og 🙂
Nokre av settepotetene har eg sett til forgroing.
Det gjorde eg i fjor og. Då brukte eg eggekartong, og dei sto i stovetemperatur. Det gjekk, men blei lange tynne planter og muggen papp. Så no har eg dei på eit brett, i ein veldig kald kjellar. Hastar jo egentlig ikkje så veldig enda 😉
Har du gjort noko matnyttig i hagen denne tidlige våren? 🙂
Einelåg
Einelåg kan brukast til så mangt. I følge Rolv med Urtekildenens Planteleksikon: hårpleie, hudpleie og antiseptisk vaskemiddel. Eg har nokre treningskle som ikkje akkurat lukta rose, dei tenkjer eg å få skikk på no!
Men fyst skal eg fortelje korleis eg laga dette totalt zero waste vaskemiddelet. Kortversjonen er: Hent, kok, sil, tapp. Fole enkelt altså 😉
Det einaste du treng er noko å bere i, handskar og beitesaks.
Du kjem og veldig langt med ei rosesaks. Om du ikkje lager ca. 15 liter på ein gang, som eg… Veldig likt meg om eg må seie det sjølv :p
Så er det berre å labbe i veg til nærmaste beiteland som held på å gro att med Eine. Eg slo denne vintersanketuren saman med ei hard treningsøkt, men det mååå ein ikkje gjere.
Dette er blåbærterenget mitt! Det held på å gro att. Her er ikkje andre beitedyr enn hjort og ein og anna hare lenger… Så no har eg sjansen til å gjere noko som gagner fleire saker på ein gang!
Då er det berre å klippe i så små bita at alt går i sekken.
Blei fullt gitt! Tok under ti minutt.
Blei det sooo mykje??? Grytene er på 15 liter kvar. Måtte klippe i litt mindre bitar for å få plass.
Fyll på med kaldevatn. Kok opp. Stapp litt for å få oppi det som stikk ut. Kok så lenge du vil, eg kokte i 3-4 timar. Medan eg gjorde alt mogleg anna sjølvsagt. Vert som kraftkoking, står jo berre der.
Hadde huset vorte reint berre av lukta!! Fantastisk frisk og rein lukt spreier seg i huset. Då er det berre å sile. Eg silte gjennom eit dørslag. Så fyller ein Einelågen, kokande, på flasker. Set på kork med ein gong. Eg set dei i matbuda, og kan ikkje tru at det kan verte dårlig på fleire månadar. Eg har jo i praksis hermetisert eit antiseptisk vaskemiddel.
Det blei ikkje kjøpt inn noko, eller kasta noko for å lage Einelåg, og alle greinene vert kompost i hagen min!
Kva eg med hell greier å bruke Einelågen min til, det vil eg skrive om seinare 🙂 Kanskje du har nokre gode forslag?
Her kjem ein filmsnutt frå denne vinterdagen si sanking frå naturen 🙂
Einelåg sanketur, med høg puls
Følg gjerne youtube kanalen til Matnyttighage 🙂
Kjelde :Urtekilden Planteleksikon
Tikka stadig inn med nye faste følgjarar på bloggen, det set eg utrulig stor pris på 🙂
Smuldrepai
Ein av den enklaste og beste dessertane av grøde frå hage og skog, er Smuldrepai.
Du tømer ganske lett havregryn, litt mjøl av ønska sort, sukker, kanel, vaniljesukker i ei eldfast form. Bland og ta av nokre spiseskeie i ein kopp. Hell deretter smør eller kokosolje i den ildfaste forma. Nok til å dekkje alt det tørre når du blanda godt.
Trykk med ein spiseskei slik at massa dekker heile botn og litt oppover kantane. Så er det berre å fylle i med frukt og bær. Eg har Rabarbra, bringebær, krekebær og blåbær i dag.
Eg er ikkje så nøye på renskinga av blåbær, fordi då orka eg ikkje plukke dei! Blåbærblad smaka uansett blåbær 😉
Då er det berre å strø over blandinga du tok av, å hive i omnen. 225 grader i ca. 40 minutt. Til toppen er litt lysebrun.
Du kan ha det meste attåt. Vaniljeis, rømme, naturell joghurt, vaniljejoghurt, osv. Knallgodt og tel som ein av fem om dagen 😉
Tidlig såing i drivhus
Då eg kjika innom drivhuset mitt i dag, såg eg ei bittelita kålspire!
Det er trulig ein redikk, då eg lot desse frø seg i fjor. Dette tydar på at det er varmt nok for hardføre kålsortar å spire. På tide å så! Fram med albummet med frø!
Drivhuset blir brukt til tomatar i juni, så det må vere noko kjapt, og hardført. Eg har verken ekstra varme på eller lys.
Eg vatnar og jamnar til litt fyst. Eg har grave med bokashi her i vinter. Ca. 8 bøtter.
Eg rufsar i jorda med fingrane, etter frøa er i jorda, og set på vatnet att. Då er det berre å vente i spenning!
Gjødsel
Eg høyrde på radioen ein gang, at å dyrke grønnsaker og poteter i hagen, omlag skulle vere umogleg, utan kunstgjødsel. Så mykje næring treng altså vekstane… Nei, det stemmer faktisk ikkje. Det fins eit utal av måtar å gje næring til jordliv og vekstar, og samtlige er betre enn kunstig gjødning!
Eg vil skrive om dei eg har nytta meg av siste året. Ein treng ikkje å tilføre så mykje næring kvart einaste år, men litt mat treng jorda 🙂
Hestegjødsel
Eg brukar hestegjødsla over alt. Alle bed, drivhusbedd, fleirårige vekstar og hugelkulturar fekk eit tjukt lag i fjor. Mange gir bort hestegjødsel om du kan hente sjølv!
Tang
Både gjødsel frå fjøra, skylt i land, og fersk kan brukast. Eg skyl den ikkje, regnar så mykje her på Sunnmøre uansett. Ein skal etter lova spørje grunneigar om lov til å hente levande tang.
Lauv og plengras
Fleire av naboane fyll på ruskedunger i skogen. Eg tømer tre av desse på jamna. Fekk og ein vaktmeister på ein lokal skule, til å køyre lauv hit. Her må nemmelig bedrifter betale for å levere hageavfall på gjenbruksstasjonen, og eg tek i mot gratis med takk attpå 🙂
Bokashi
Kjøkkenkomposten vert god næring med bokashi. Eg tok til og med meg bøtta på ferietur med campingvogn. Kan jo ikkje kaste matavfall i rest!! 🙂
Dyregjødsel
Vi har alltid høns, nokre tider ender eller kaniner, kven veit kva eg kan finne på å skaffe meg. Alle drit, og all møkka ender i hagen!
Urin
Denne flotte pottevasskanna : Guldkannan, bruker eg ved spesielt kjapt næringsbehov. Spesielt i starten av sesongen, før mengda grasklipp tek seg opp. Særs enkelt, tiss, fyll på minst 9 dela vatn til 1 del tiss. Så spring eg ut i hagen å vatnar. Passa på å vatne jorda, ikkje blada, kan svi i sola.
Levande grøngjødsling
Der fins mange fleirårige vekster som bitt nitrogen i frå lufta. Til dømes alt i bønnefamilien, som erter. Eg har og Sibirskertbusk som bitt nitrogen, og lagar nokre bittesmå ertebelger som skal verte dyrefôr.
Det er ikkje næringsmangel hjå meg nei, det veks som berre juling! Eg bitt mykje karbon, lager god matjord og produserer mykje mat, la meg sjå det kunstgjødselet som slår det! 🙂
Alt går i brøddeiga
Etter å ha vore på foredrag med Thomas Thorne, forfattar av boka «kunsten å ikke kaste mat», tok eg meg saman. Eg har tidligare baka mykje brød, men gått grundig lei. Mogleg det hadde samnheng med at eg baka til mange og malte kornet sjølv, på ei handdreva mølle…. No fekk eg att gnisten. Nettopp fordi Thomas gav meg dårlig samvit av at grautrestane av havregrauten eg koka på jamna, enda som hønsemat.
Det er ikkje berre graut som går i brøda, men poteter, joghurt, rømme, surmelk, og liknande. Ting, spesielt i kjøleskapet, eg er redd for skal rekke å mugne. Eg laga til dømes bringebærsmuthie med rødbeter… Det likte ingen her i huset. Den rørte blåbærsylta byrja å snuse på ei vike frå opning. Det blei årets råaste deig.
Den var særs lik plastalina i konsistens og farge, i rå tilstand. Brøda heva ikkje så voldsomt, men blei heilt greie på smak 🙂
I skrivande stund har eg ei deig med graut og tyrkisk joghurt på hev.
Framgangsmåten er slik:
Fyll alt du vil bruke opp i bakebollen. Poteter bør mosast, same med bønner. Ha i ein desj smør eller kokkos olje. Eg brukar ein av dei to, fordi dei toler steiketempersturen godt. Lite vist med «Ekstra Virgin» om ein skal varme maten meir enn den toler. Strør i ein halv pakke tørrgjer og litt salt. At saltmengda er låg, er ein veldig god grunn til å bake sjølv.
Vassmengda er litt vanskelig å berekne, men med litt øving går det fint. Nokre gongar blir deiga liiit stor, om ein har tatt litt i.
Eg plar oftast bruke kaldt vatn og heving over natta, eller frå morgon til kveld.
Eg er så heldig å ha Volda Elektriske Mylne i nabobygda. Dei har utrulig godt økologisk mjøl! På dei vanlige matbutikkane her, har dei vanlig øko kveitemjøl og øko sammale kveitemjøl, samt mange ulike øko frø.
Eg bruker aldri oppskrift. Ein desj steinmale kveitemjøl, ein neve solsikkefrø osv. Ofte vert brøda veldig grove, men veldig smakfulle 🙂
Fleire brødbakefantastar? Kommenter da, det hadde vore fole kjekt!
